موسیقی عرفانی چیست؟

سازهای ترحیم عرفانی

همه سازهایی که در مراسم ترحیم از نوع عرفانی استفاده میشود با اجرای متفاوت و خاص گروه موسیقی عرفانی در کنار اساتید نوازنده با همراهی شعرا با سرودن اشعارعرفانی «مولانا،حافظ،سعدی،خیام،بابا طاهر و…» با نوازندگان ساز های نی ، دف، عود، سه تار و تنبور با تلفیقی از موسیقی سنتی و عرفانی صورت می پذیرد .

– نی : ساز نی به دلیل داشتن نوای محزون و غم انگیزی که دارد ، از قدیم الایام همیشه غم خوار دل دردمند انسانها بوده است و برای تسکین دل هر عزادار و دردمندی یک نوا و نغمه را دارا میباشد. به همین خاطر در اجرای مراسم ترحیم عرفانی بسیار مناسب است و طرفداران زیادی دارد. چون هم نوای بم و حزن انگیز دارد و هم اینکه استاد نی نواز میتواند نت های تند و تیز را با آن اجرا کند و تصنیف های خاطره انگیز موسیقی ایرانی را در مراسم ترحیم به اجرا در آورد.

– دف : سازِ دف مدتهای زیادی است که طرفداران زیادی را مخصوصا در میان نسل جوان جامعه به خود اختصاص داده و نوایی شورانگیز و همچنین پرصلابت دارد و استاد دف نواز بخوبی میتواند در اجرای مراسم ترحیم عرفانی از آن استفاده کند تا یک شور وصف ناپذیر به مراسم ترحیم حال و هوای عرفانی وارد کند.

– تنبور : ساز تنبور که بعضی تنبوره نیز می گویند، از قدیمی‌ترین سازهای ایران است که به علت نوای آن جنبه عرفانی و مقامی دارد. این ساز یکی از سازهای زهی است که شکمی شبیه به نصفه گلابی و  دارای دسته ای بلند است و  از ۱۳ الی ۱۴ پرده تشکیل و ۲ الی ۳ سیم دارد. در رپرتوار موسیقی تنبور حدود ۷۲ مقام وجود دارد  و از نظر ساختاری، این ساز با سازهایی مثل دوتار ، شورانگیز و سه تار در یک خانواده و ردیف قرار میگیرد . تنبور، دارای شخصیتی عرفانی و حماسی است و استاد تنبور نواز از این ساز برای نواختن موسیقی اصیل و سنتی ایرانی و مراسم ترحیم عرفانی نیز استفاده می‌کند.

– سه تار : این ساز که البته نیازی به توصیف ندارد و همه میدانیم که این ساز چقدر با روح و جسم مردمان ایران زمین درآمیخته شده است و کمتر ایرانی را میشود پیدا کرد که از نوای زیبای این ساز لذت نبرده باشد‌. در اجرا کردن مراسم ترحیم عرفانی ، استاد نوازنده سه تار یک نقش کلیدی دارد و با نواختن ملودی ها ، سلوها و جواب آوازها ، یک شور خاصی را به مراسم ترحیم عرفانی می بخشد.

– عود : ساز عود از سازهای پرطرفدار موسیقی ایرانی است که یک نوای بم دارد و از این جهت استاد عود نواز هنگام همنوازی با دیگر سازهای موسیقی، یک فضایی دل انگیز به اجرا میدهد و با نواختن تک نوازی هایی در زمان اجرای مراسم ترحیم عرفانی ، باعث ایجاد یک فضای آرام بخش ، محزون و عرفانی میشود.

البته پرکاربرد ترین ساز ها در مراسم ترحیم شامل : ساز نی / ساز تار . سه تار / ساز دف / است و تقریبا یک گروه کامل محسوب میشود ودر مراسمات خاکسپاری و بهشت زهرا هم میشود از ترکیب این ساز ها استفاد کرد و اگر در کنار آن تصنیف اشعاری از حافظ یا مولانا و سعدی و… نیز خوانده شود ، مراسم ترحیم را زیباتر میکند.